Γρηγόριος Ωρολογάς

(Αναστάσιος Αντωνιάδης Σαατσόγλου, 1864 – 1922).Κληρικός. Αρχικά διετέλεσε μητροπολίτης Στρωμνίτσης και Τιβεριούπολης (1902-8), και αργότερα μητροπολίτης Κυδωνιών. Η θητεία του στο πρώτο αξίωμα συνέπεσε χρονικά με το αποκορύφωμα του Μακεδονικού αγώνα, στον οποίο ο Γ.Ω. προσέφερε σημαντικές υπηρεσίες. Η στάση του προκάλεσε την εχθρότητα των Βουλγάρων και των Τούρκων με αποτέλεσμα να οργανωθεί εναντίον του δολοφονική απόπειρα (1905). Το 1908 η Υψηλή Πύλη απαίτησε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο την απομάκρυνσή του από τη Μακεδονία και ο Γ.Ω. τοποθετήθηκε μητροπολίτης Κυδωνιών (Αϊβαλί). Στη νέα έδρα του δραστηριοποιήθηκε για να περιορίσει τις τούρκικες αυθαιρεσίες σε βάρος του ελληνικού πληθυσμού, γεγονός που του στοίχισε δύο φορές την προσαγωγή του στο στρατοδικείο της Σμύρνης. Το 1922, μετά την ήττα του ελληνικού στρατού στη Μικρά Ασία, κατόρθωσε να διεκπεραιώσει στη Μυτιλήνη, με τη βοήθεια του Αμερικάνικου Ερυθρού Σταυρού, περίπου 20.000 από τους 35.000 κατοίκους των Κυδωνιών και ενώ ετοιμαζόταν να επιβιβαστεί και ο ίδιος μαζί με 21 ιερείς της μητρόπολης του αιχμαλωτίστηκε από τα τούρκικα στρατεύματα. Οι Τούρκοι, αφού έσφαξαν μπροστά του τους αιχμάλωτους ιερείς, θέλησαν να τον θάψουν ζωντανό αλλά φαίνεται ότι λίγο πριν, ο Γ.Ω. πέθανε από καρδιακή προσβολή. Το 1932 έγιναν στη Μυτιλήνη τα αποκαλυπτήρια μιας προτομής του.